Kinderen krijgen of adopteren

Het krijgen van kinderen is voor veel mensen een reden om de relatie officieel te maken. Als het om het erkennen van het kind en het (ouderlijk) gezag gaat, verschilt per relatievorm wat via de wet is geregeld. Maar ook wat de mogelijkheden zijn om het gezag over het kind te krijgen.

Voor elkaar heeft u alles goed geregeld. Maar heeft u voor uw kinderen óók alles goed geregeld?

Heeft u beide het ouderlijk gezag over uw kinderen? Wie zorgt voor uw kinderen als u komt te overlijden? Heeft u óók geregeld wie het vermogen van uw kinderen beheert als u er niet meer bent? Kinderen staan van hun geboorte tot hun 18e jaar onder ‘gezag’ van hun ouders. Vanaf hun 18e jaar zijn kinderen meerderjarig en kunnen ze zelf (rechts)handelingen verrichten.

Het is belangrijk om bij dit soort zaken stil te staan. Wij adviseren u graag over de mogelijkheden.

Ouderlijk gezag

Gezag is door de wet geregeld. Het is de plicht en het recht om kinderen jonger dan 18 jaar te verzorgen en op te voeden. Daar vallen ook het nemen van beslissingen en het verrichten van officiële handelingen onder. Minderjarigen mogen zelf bijvoorbeeld geen paspoort of bankrekening aanvragen. Dit moet een ouder met het gezag of een voogd doen.

Een kind is automatisch erkend door de moeder via de geboorte ongeacht de relatievorm. Bij huwelijk en geregistreerd partnerschap hebben beide ouders direct na de geboorte automatisch het gezag over het kind. Ook als de vader niet de biologische vader is van het kind. Dat is allemaal bij wet geregeld.

Woont de moeder samen dan moet de andere ouder het kind erkennen. Sinds 1 januari 2023 geldt dat ongehuwde en niet-geregistreerde partners automatisch gezamenlijk ouderlijk gezag krijgen met de moeder. Dit gebeurt als zij hun kind erkennen, mits de moeder toestemming heeft gegeven voor de erkenning. Zij hoeven het gezag niet langer samen met de moeder aan te vragen bij de rechtbank.
Als het kind niet automatisch door de partner is erkend, kunt u dat zelf regelen. Dit kan voor of vlak na de geboorte, maar ook nog op een later moment. Daar is altijd toestemming van de moeder voor nodig tot het kind 16 jaar is. Is het kind 12 jaar of ouder, dan is ook de toestemming van het kind nodig.

Bij een scheiding tussen de ouders blijven de ouders gezamenlijk het gezag houden over hun kinderen.

Wanneer 2 vrouwen of 2 mannen samen een kind krijgen of adopteren, gelden specifieke regels met betrekking tot het ouderlijk gezag. Als u minderjarig bent bij de geboorte van uw kind ook. Dan benoemt de rechter namelijk een voogd.

Wilt u zelf bepalen wie uw kind gaat verzorgen en opvoeden wanneer u minderjarig bent? Of als u beide komt te overlijden terwijl uw kind(eren) nog minderjarig zijn? Dan adviseren wij u om de voogdij vast te leggen in een testament.

Voogdij

Een voogd verzorgt en voedt het kind op als beide ouders dat niet meer kunnen. Ook regelt deze geldzaken, zolang het kind nog minderjarig is, inclusief de erfenis. Denk goed na over wat u als ouders belangrijk vindt in de opvoeding. Heeft de voogd dezelfde normen en waarden? Denkt de voogd hetzelfde over de persoonlijke ontwikkeling van het kind? Per kind mogen er maximaal twee voogden worden benoemd.

Wilt u iemand aanwijzen die uw minderjarige kinderen na uw overlijden gaat verzorgen en opvoeden? Dan is het goed vooraf over een aantal zaken na te denken en het daarna goed te regelen. Zolang een kind minderjarig is, heeft u als ouders het ouderlijk gezag. Dat betekent dat u beiden het recht en de plicht heeft om uw kind te verzorgen en op te voeden. Naast het zorgen voor de alledaagse levensbehoeften van uw kind (eten, drinken, kleding en woonruimte) gaat het ook om het nemen van beslissingen, zoals medische behandelingen of het aanhangen van een geloof. Ook het beheren van de financiën van uw kind valt onder het gezag. Als deze taken en bevoegdheden door één of twee personen worden uitgevoerd die geen ouder van het kind zijn, noemen we dit voogdij.

Voordat u op zoek gaat naar een voogd is het belangrijk om na te gaan wat u essentieel vindt in de opvoeding van uw kinderen. Bijvoorbeeld: waar gaan uw kinderen wonen, bij de voogd of iemand anders? Wilt u dat uw kinderen religieus worden opgevoed en wat houdt dat in? Maar ook zaken als schoolkeuze, sporten, muziekles. Kortom, alles wat u als ouders in de opvoeding belangrijk vindt kunt u bespreken met de eventuele voogd en vastleggen in uw testament.

U kunt in uw testament vastleggen wie de voogd van uw kind is. Heeft u geen testament? Dan kunt u ook bij de rechtbank een voogd registreren. Heeft u dat niet gedaan? Dan benoemt de rechter een voogd. Meestal is dat een familielid. Maar als de familie er niet uit komt of er is geen familie meer, dan wordt een voogdijinstelling aangewezen.

Anders dan bij een ouder die het kind heeft erkend, erft een kind niet automatisch van een voogd. Dat kan alleen via een testament waarbij de voogd het kind aanwijst als erfgenaam.
Ouders die samenwonen doen er verstandig aan om naast een samenlevingscontract ook beide een testament op te stellen. Alleen zo is het mogelijk elkaar als erfgenaam aan te wijzen. Zonder testament is het kind degene die alles erft als een van de ouders overlijdt. Dat kan problemen veroorzaken voor de achterblijvende ouder.

Wij geven u graag advies bij het opstellen van uw testament.

Bewind

Het is ook mogelijk om een bewindvoerder te benoemen. Deze beheert het geld en de spullen uit de erfenis tot -of zelfs nadat- het kind 18 jaar is geworden. In uw testament kunt u aangeven tot welke leeftijd het kind een bewindvoerder heeft en in welke situatie het bewind komt te vervallen.
Kan een kind niet voor zichzelf kan zorgen, ook niet als hij of zij volwassen is, dan kan eveneens een bewindvoerder worden benoemd. Die beheert dan de erfenis voor jullie kind.

De bewindvoerder beheert dus het vermogen dat uw kinderen erven. Hij mag dit gebruiken voor hun opvoeding en verzorging. Vanaf het achttiende jaar krijgen uw kinderen normaliter zelf de beschikking over wat zij erven. Daarom is het goed om naast het regelen van voogdij ook over bewind na te denken.

Een bewindvoerder houdt een oogje in het zeil tot uw kind een bepaalde leeftijd heeft bereikt. U kunt zelf aangeven tot welke leeftijd dit wenselijk is, bijvoorbeeld tot 23 jaar. Die bewindvoerder kan ook de voogd zijn. De financiële afspraken kunnen dan doorlopen. Voordeel is verder dat diegene al een band met uw kind heeft opgebouwd. In uw testament kunt u één of meerdere bewindvoerders benoemen.

Wij helpen u graag bij het opstellen van uw testament.

Met recht vertrouwd.